List żelazny

List żelazny to instrument prawny, który umożliwia podejrzanemu lub oskarżonemu pozostawanie na wolności do czasu prawomocnego zakończenia postępowania karnego.

1. Kto może wnioskować o wydanie listu żelaznego?

List żelazny może być wydany wyłącznie wobec:

• oskarżonego, tj. osobie przeciwko której skierowano akt oskarżenia do sądu, natomiast nie zapadł wobec niej jeszcze prawomocny wyrok. Nie dotyczy to osób skazanych ani poszukiwanych celem wykonania kary,

• przebywającego za granicą - oskarżony musi znajdować się poza granicami kraju,

• złożenia oświadczenia - oskarżony musi złożyć oświadczenie, że stawi się do sądu lub do prokuratora w oznaczonym terminie pod warunkiem odpowiadania z tzw. „wolnej stopy”.

2. Rola prokuratora

• W postępowaniu przygotowawczym list żelazny może być wydany na wniosek prokuratora albo przy braku jego sprzeciwu.

• Oznacza to, że rolą adwokata jest kontakt z prokuratorem w celu uzgodnienia stanowiska.

3. Kto wydaje list żelazny?

• Organem uprawnionym do wydania listu żelaznego jest sąd okręgowy.

• Adwokat reprezentuje wnioskodawcę przed sądem.

4. List żelazny a tymczasowe aresztowanie

• Wniosek o wydanie listu żelaznego nie wstrzymuje rozpoznania wniosku o zastosowanie wobec podejrzanego tymczasowego aresztowania.

• Wydając list żelazny, sąd uchyla postanowieniem tymczasowe aresztowanie. Staje się ono wykonalne z dniem uprawomocnienia się postanowienia o wydaniu listu żelaznego.

5. Warunki obowiązywania listu żelaznego

List żelazny zapewnia pozostawanie na wolności aż do prawomocnego zakończenia postępowania, jeżeli podejrzany lub oskarżony:

• będzie stawiał się na wezwania sądu, a w postępowaniu przygotowawczym również na wezwanie prokuratora,

• nie będzie opuszczał wybranego miejsca pobytu w kraju bez zgody sądu,

• nie będzie nakłaniał do fałszywych zeznań lub wyjaśnień ani w inny bezprawny sposób starał się utrudniać postępowania.

6. Odwołanie listu żelaznego

• Naruszenie warunków: nieusprawiedliwione niestawienie się na wezwanie lub naruszenie innych warunków obowiązywania listu żelaznego, skutkuje jego odwołaniem.

• Wniosek prokuratora: w postępowaniu przygotowawczym odwołanie może nastąpić na wniosek prokuratora.

7. Poręczenie majątkowe

• Wydanie listu może być uzależnione od złożenia poręczenia majątkowego.

• Odwołanie listu żelaznego skutkuje przepadkiem poręczenia majątkowego.

8. Zażalenie

• Na każde postanowienie dotyczące listu żelaznego przysługuje zażalenie. Dotyczy to zarówno postanowienia o wydaniu listu żelaznego, jak i postanowienia o odmowie jego wydania